Bezdomność psów w Polsce

Bezdomność psów w Polsce i jej przeciwdziałanie

Bezdomność psów w Polsce to nie tylko statystyki — to codzienna rzeczywistość tysięcy zwierząt. W Fundacji RAP widzimy to każdego dnia. Psy porzucone, przerażone, chore, niekochane. Dlatego oprócz ratowania psów staramy się także edukować i pokazywać, że każdy z nas może zrobić coś, by ten problem zmniejszyć.

Skala problemu

Według raportu Najwyższej Izby Kontroli (NIK), w 2023 roku w schroniskach przebywało ponad 117 000 psów i kotów, z czego 81 778 to psy. To jednak tylko wierzchołek góry lodowej — bo te liczby nie obejmują zwierząt pod opieką fundacji, stowarzyszeń i osób prywatnych.

Szacuje się, że w Polsce może być nawet 950 000 bezdomnych psów i kotów — to 8% wszystkich zwierząt domowych w kraju. Co gorsza, liczba ta rośnie. Między 2019 a 2023 rokiem liczba psów w schroniskach wzrosła o 4,2%.

Dlaczego psy trafiają na ulicę?

Powodów jest wiele:
– porzucenie przez właściciela,
– brak kastracji i niekontrolowane rozmnażanie,
– brak edukacji o odpowiedzialnej opiece,
– problemy życiowe opiekunów — zdrowotne, finansowe, rodzinne,
– traktowanie psów, jak przedmiotów.

Kto za to odpowiada?

Gminy

mają prawny obowiązek opieki nad bezdomnymi psami — wynika to z art. 11 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt.
Gmina musi m.in.:
– organizować wyłapywanie bezdomnych zwierząt,
– zapewnić im miejsce w schronisku lub w innej placówce,
– finansować ich leczenie, szczepienia i kastrację,
– prowadzić działania zapobiegające bezdomności — np. programy kastracji i edukację.

Niestety, w praktyce większość budżetu idzie na „gaszenie pożarów”, czyli na schroniska, zamiast na działania prewencyjne, takie jak kastracja, edukacja czy czipowanie.

Schroniska

działają na zlecenie gmin, na podstawie podpisanych z nimi umów, realizując ustawowe zadania gminy określone w art. 11 ustawy o ochronie zwierząt. Ich zadaniem jest:
– zapewnienie opieki i leczenia zwierzętom odebranym z ulicy,
– szczepienia, kastracja, oznakowanie,
– przygotowanie zwierząt do adopcji.

Fundacje i stowarzyszenia

To one bardzo często podejmują działania tam, gdzie gminy i schroniska nie są w stanie zapewnić odpowiedniej opieki zawierzakom z danej gminy (oczywiscie upraszam to trochę):
– interweniują w przypadkach znęcania się nad psami (art. 6 ustawy o ochronie zwierząt),
– prowadzą domy tymczasowe,
– organizują adopcje i opiekują się psami wymagającymi szczególnej troski,
– edukują społeczeństwo.

Jak rozwiązać kwestię bezdomności:

Kastracja i sterylizacja. To podstawowe narzędzie walki z bezdomnością. Zabieg jest bezpieczny, chroni przed wieloma chorobami i eliminuje problem niechcianych miotów.

Czipowanie i rejestracja. Czip to jak PESEL psa. Dzięki niemu można szybko odnaleźć opiekuna, jeśli pies się zgubi. Od 2025 roku w Polsce czipowanie i rejestracja psów i kotów mają być obowiązkowe (na chwilę pisania tego artykułu nadal nie weszło to prawo w życie).

Edukacja. To jedno z najważniejszych działań — uświadamianie, że pies to nie zabawka i że opieka nad nim wymaga wiedzy i odpowiedzialności.

Reagowanie. Jeżeli widzisz błąkającego się psa — nie odwracaj wzroku. Zadzwoń do schroniska, straży miejskiej lub policji. Każdy ma obowiązek pomóc (art. 25 ustawy o ochronie zwierząt).

Twoja rola

Nie musisz ratować całego świata. Wystarczy, że pomożesz jednemu psu:
– zabezpiecz swojego psa — czip, kastracja, aktualne dane w bazie,
– reaguj, gdy widzisz psa w potrzebie,
– wspieraj adopcje i fundacje,
– mów innym, czym jest odpowiedzialna opieka nad zwierzętami.

------

👉 Zobacz psy, które czekają na dom: zakładka [ADOPTUJ]

👉 Chcesz pomóc nam walczyć z bezdomnością? Zobacz, jak możesz nas wesprzeć: zakładka [POMAGAJ]

W Fundacji RAP realizujemy  zajęcia dla liceów na temat bezdomności psów i odpowiedzialnej opieki (osobiście i online) — jeśli chcesz zaprosić nas do swojej szkoły, napisz: fundacjarap@gmail.com,  przeczytaj więcej tu

-------

Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt:

– Art. 6 ust. 2 pkt 10: „Za znęcanie się nad zwierzętami uważa się stosowanie okrutnych narzędzi i metod w chowie lub utrzymywaniu zwierząt.”

– Art. 11 ust. 1: „Zapewnienie opieki bezdomnym zwierzętom oraz ich wyłapywanie należy do obowiązków gminy.”

– Art. 25: „Kto znajdzie porzucone lub błąkające się zwierzę domowe lub gospodarskie, jest obowiązany zapewnić mu niezwłocznie opiekę lub zawiadomić o tym schronisko dla zwierząt, policję, straż gminną lub organizację społeczna, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt.”